Sanatın Değeri: Para ve Sanatçı Arasındaki İlişki, Sanatçının Yaratıcı Özgürlüğü

Sanat, insanlık tarihi boyunca toplumların kültürel ve duygusal zenginliğinin bir göstergesi olmuştur. Ancak sanat eserlerinin maddi değeri,kazançları, sanatçıların yaratıcılıklarını nasıl etkiliyor?

Sanat ve sanatçılar kültürel ve toplumsal yapının biçimlenmesi üzerinde etkin bir rol oynamıştır. Bu durum her kesim tarafından kabul görsede sanat nedir sorusu hep muğlak olmuş ve böylede kalacak gibi görünmekte.İdealist yaklaşım halk için sanatı sanat olarak kabul etmesede sanatsal gelişim için "sanat eserinin paraya dönüşümü" her alanda olduğu gibi sanat içinde önemlidir. Her kültür, her coğrafya, farklı yaşam koşulları sanatın en büyük zenginliği olurken , tanımlama şekillerinide çeşitlendirmiştir.

Sanat ve Maddi Değer

Sanat eserlerinin maddi değeri genellikle toplumun sanata verdiği önemle doğru orantılıdır. Bir eserin değeri, nadirliği, sanatçının ünü, eserin estetik ve tarihi önemi gibi bir çok faktöre bağlıdır. Ancak bu değerlendirme süreci, zaman zaman spekülatif hareketlere ve sanat piyasasının dalgalanmalarına yol açabilmektedir. Sanatla ilişki içerisinde olan insanlar, Sanat kuratörleri, eleştirmenler, kolleksiyonerler kaotik bir yapıdadır. Bir eserin sanat eseri olup olmadığına kim karar verir? Sanatçının kendisimi? Diğer sanatçılarmı? Kolleksiyonerlermi? Yoksa şans faktörümü? Sanatın tanımını her kesimde eşitlemek pek te mümkün değil aslında. Ancak ortak uzlaşılan orta nokta ve birincil şart "özgünlük" tür.

Sanatın Gerçek Değeri

Sanatın gerçek değeri, maddi ölçütlerle sınırlı değildir. Sanat izleyiciside uyandırdığı duygu düşündürdüğü sorular ve toplumsal diyologlara katkısıyla değer kazanır.Bu durum sanatın toplum üzerindeki etkisini artıran özelliklerindendir de.

Sanatçının Yaratıcı Özgürlüğü

Sanatçılar için maddi kazanç, yaşamlarını sürdürebilmek ve sanatlarını icra etmek için gerekli bir araçtır. Ancak sanat eserlerinin yüksek maddi değerleri, sanatçıların yaratıcı özgürlüklerini sınırlayabilir. Piyasa taleplerine uygun eserler üretme baskısı altında kalmalarına ve bu durum yaratıcılıklarında olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ressam, Heykeltraş yada Müzisyen olsun her sanatçının öncelikle tüm insanlar gibi sıradan beklentileri ve ihtiyaçları vardır. Yaşamsal zorunlulukları ve hayalleri vardır. Onurlu bir yaşam, mutlu aile, taktir edilme.. Sabırlı ve yoğun bir çalışma sonucu özgün eser ortaya çıkarabilen sanatçı bunu yaparken ekonomik kaygılardan arınma ihtiyacı duyar.

Peki bu durum sanatçı özgürlüğünün lafta kalmasına sebep olamazmı?

Sanat grafiği yüksek olmayıp, üretmeye devam eden sanatçıların ya parasal sorunları yoktur yada ruhsal sorunları vardır demek yanlış olmaz. 37 yaşında intiharla sonuçlanan bir hayat Vincent van Gogh en iyi örnek. Henüz hayattayken resimlerini satamamış olsalardı Claude Monet, Pablo Picasso bu kadar üretken olabilirlermiydi? kendilerini bu kadar geliştirebilirlermiydi? Sanatlarında bu kadar özgünleşebilirlermiydi?

Sonuçta bütün sanatçılar eser üretmek dışında bir iş yapmadan yaşamak ister. Maddi çıkar hiç bir zaman öncelikleri olmamıştır. Hiç bir sanatçı zengin olmak için sanata soyunmaz ki bu durum aklı selim ve etikte değil. Ancak gerçek şu dur ki paraya dönümşediği yada dönüşme ihtimali olmadığı sürece verimli üretim sürecide olmayacaktır.

Sanat ve para arasındaki ilişki karmaşık ve çok boyutludur. Sanatçılar için maddi kazanç önemli olsada, sanatın toplum üzerindeki etkisi maddi değerlerle ölçülemeyecek kadar büyüktür. Sanatın yaratıcı özgürlüklerini koruyarak, sanatın bu derin ve zengin etkisini sürdürmek esastır.